شرحی از حکمت 343 نهج البلاغه
شرحی از حکمت 343 نهج البلاغه
وَ قَالَ امیر المومنین : ( علیهالسلام )الْأَقَاوِیلُ مَحْفُوظَةٌ وَ السَّرَائِرُ مَبْلُوَّةٌ وَ کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ
حضرت علی علیه السلام در حکمت 343 نهج البلاغه می فرمایند :
گفتار شما ضبط و نگهداری می شود ویک روز نهان ها اشکار می گردد و هر کسی در گرو اعمال خویش است
شرح این فراز :
آن گونه که از روایات بر می آید گفتار انسان نیز مانند رفتار انسان حساب و کتاب دارد و به تعبیر دقیق تر همانگونه که افعال و اعمال انسان خارج از احکام پنجگانه شرع ( واجب ، حرام ، مستحب ، مکروه ، مباح ) نیست
اقوال انسان نیز همین گونه است یا واجب است مثلا در جایی که اگر حرف نزنی حقی از مومنی ضایع می شود که در اینجا کلام واجب است یا مثلا اذکار نماز واجب نیز واجب است
گاهی حرف زدن حرام است مثلا حرف زدن با نامحرم به قصد لذت حرام است ،
گاهی بعض حرفها مستحب است مثل اذکار مستحب مثلا صلوات ذکر تسبیح و ...
گاهی برخی حرفها مباح است
ولی بیشتر حرفهایی که ما می زنیم اگر حرام نباشد مکروه است ، شوخی های بی جا ، حرفهای بیهوده ، که اینها در دل انسان اثرات سوئی دارد ، بسیاری از مواقع مثلا که حال نماز و دعا و مناجات نداریم از اثرات حرفهای و کلام های بیهوده است .
بعد حضرت می فرماید : هر آنچه در دل دارید یک روز آشکار خواهد شد ، قلب انسان به مثابه جعبه سیاه هواپیما است ، یعنی همانگونه تمام مکالمات و وضعیت دمای هواپیما و ... در جعبه سیاه هواپیما ثبت و ضبط می گردد ، اعمال اسنان نیز در جان و قلب او رسوخ می کند ، که مثلا اگر عمل بدی انجام داده باشد اگر توبه کند ان عمل بد پاک می شود و گرنه در جانش ثبت می شود
همینطور اگر شخص عمل صالحی انجام داد مادامی که با عمل سوء دیگری آن را از بین نبرده برایش باقی می ماند ، لذا در قران می فرماید هر کس کار خیری بیاورد ده برابر پاداش می گیرد و نمی فرماید کار خیری انجام دهد ، زیرا انجام عمل مشروط به ثبت آن نیز هست ، لذا حضرت می فرماید روزی نامه اعمال شما را می گشایند، همانگونه که از جعبه سیاه هواپیما رمز گشایی می کنند .